Woorden van betekenis

Na de schietpartij in Alphen aan den Rijn is een herdenkingsbijeenkomst gehouden. Daar is behoefte aan, want er kwamen duizenden mensen op af. Wat moet je zeggen? Persoonlijk luister ik liever gefascineerd naar de persconferenties van justitie en politie, die zich zoveel mogelijk op de vlakte proberen te houden, dan naar de toespraken van Eenhoorn en Rutte, in ieder geval zolang die niet verkondigen dat in een samenleving die gebaseerd is op competitie, materialisme en individualisme en waarin het gebruik van geweld openlijk wordt verheerlijkt, we bewust het risico nemen dat er soms een fatale cocktail van eenzaamheid en gekte ontstaat, net zoals we op de koop toenemen dat er in onze onmisbare kerncentrales op een dag ook een ramp kan plaatsvinden. Twee jaar na Karst T. is het net iets te gemakkelijk om de gebeurtenissen af te doen als ''de onbegrijpelijke daad van een eenling.'' Als er teveel van dat soort eenlingen komen zijn het namelijk geen eenlingen meer en moeten we misschien meer moeite doen om ze te begrijpen. Je zou hopen dat het onze politici op zijn minst aan het denken zet, ook al durven ze dat misschien niet meteen toe te geven.

Mensen eromheen proberen intussen wanhopig om het, zoals dat tegenwoordig zo verhullend en ontkrachtend heet, ''een plekje te geven''. En wat voor woorden moeten ze dan gebruiken? Ik zag een spandoek waarop stond: ''Rest in peace''. Rust in vrede, betekent dat, in gewoon Nederlands, maar om één of andere reden vonden die mensen het Engels mooier klinken. Waarom? Misschien omdat ze zo vaak naar Amerikaanse geweldsfilms hebben gekeken dat hun eigen taal en cultuur aan betekenis hebben ingeboet, of omdat ze onderkennen dat we eindelijk onze achterstand op de Amerikanen op het punt van zinloos geweld beginnen in te lopen. Ik hoorde ook autoriteiten die de gebeurtenissen hardnekkig aanduidden als het ''incident''. Sommige media spraken echter consequent over ''het bloedbad''. Dat laatste is het taalgebruik van een sensatiebeluste massa, die wraak zou willen nemen waar dat al niet meer mogelijk is. Het eerste getuigt van een wel heel erg technische benadering. Ergens in het midden bevonden zich formuleringen als ''de voor ons onbegrijpelijke gebeurtenissen''.

Ik geloof in de betekenis van woorden. Ik geloof letterlijk in het scheppende woord. Geen enkel gesproken of geschreven woord blijft ooit zonder gevolgen. Daarom stemt het mij treurig dat ik, zoekend op het internet naar de betekenis van de naam ''Tristan'' telkens weer op deze woorden stuit: ''wapengekletter'', ''tumult'', ''geschreeuw'' en ''droevig''.