Elastiekjes en knopen en gebruiksaanwijzingen

‘Mevrouw Leijtens, neem plaats op de bank. Maak het uzelf maar gemakkelijk. Wilt u koffie?’
‘Nee.’
‘Thee misschien?’
‘Welke smaken heeft u?’
‘Groene thee, Yogithee en kamillethee.’
‘Geen bosbessen?’
‘Nee, geen bosbessen.’
‘Oke.’
‘Groene thee dan maar?’
‘Nee dank u.’
‘Zullen we dan maar beginnen?’
‘Ja.’
‘Mag ik je Natasha noemen trouwens?’
‘Ja.’
‘Oke, Natasha. Ik ga je zo een aantal woorden noemen en jij moet zeggen wat het in je oproept. Welke emotie je voelt. Wat het met je doet. Oke?’
‘Ja.’
‘Hier is de eerste: elastiekjes.’
‘Die gebruik ik in mijn haar. Ik heb er nu een in. Andere toepassingen ken ik niet. Soms doet het pijn, het verwijderen van een elastiekje. Weet u wel, als er haren aan vast zitten?’
‘Ja, oke, duidelijk. Het volgende woord: knopen.’
‘Die bewaar ik. Ik vind het vervelend als er ergens een knoop afgaat. Ik kan ze namelijk niet zelf aanzetten, weet u. Denk ik trouwens.'
'Waarom denk je dat?'
'Eigenlijk heb ik het nog nooit geprobeerd. Mijn moeder deed het altijd. Soms doet een vriendin het. Ik heb een hele la met allerlei knopen. Soms gooi ik een kledingstuk weg, als de knoop eraf is. De knoop bewaar ik. Is dat erg?’
‘We gaan nu nog niet analyseren. Probeer alleen te denken aan het gevoel dat het oproept, en veroordeel het gevoel niet. Verbindt er geen conclusies aan. Het volgende woord: gebruiksaanwijzingen.’
‘Gebruiksaanwijzingen. Moeilijk.’
‘Ja? Hoezo? Omschrijf me wat je voelt. Wat je er moeilijk aan vindt.’
‘Ik heb er niks mee. Ik begin meestal gewoon. Het ‘bezint’ sla ik over. Of laat ik aan een ander over. Ja, ik zie u denken: is dat verstandig? Nou nee. Maakt het me gelukkig? Ja, als die ander erin slaagt om mijn fouten te herstellen.’
‘Sorry Natasha, ik moet je even onderbreken. Omschrijf wat je voelt. Ik ben er niet om te oordelen. Ik luister. Laten we opnieuw beginnen. Ik zeg gebruiksaanwijzing en jij stelt je voor dat je een gebruiksaanwijzing ziet. Hij ligt voor je. Hoe voel je je nu?’
‘Onmachtig. Onbenullig. Nutteloos.’
‘Ja, ga door. Omschrijf waarom. Waarom voel je je onmachtig?’
‘Ik snap het niet. Ik snap niet hoe andere mensen het kunnen. Ik begrijp het niet. Ik mis een gen denk ik. Het klusgen. Maar ik wil het niet niet-begrijpen. Ik kan niet niet-begrijpen. Uren kan ik naar zo’n gebruiksaanwijzing kijken. Proberen er wijs uit te worden. Proberen me in te leven in Nico van Eigen huis en tuin, hoe hij het zou aanpakken. Maar het lukt niet. En nog geef ik het niet op. Ik blijf ernaar kijken. Ik moet ernaar blijven kijken. Ik kan het niet loslaten. Ik kan niet opgeven. Ik kan het niet. Sorry, hebt u een tissue?’
‘Hier. Neem ook even een slok water. Ik zie dat het veel in je oproept. We gaan verder als jij er klaar voor bent.’
‘Ik moet ook altijd huilen. Daarna. En dan pak ik mijn telefoon en scroll door de lijst. Op zoek naar een man. Om me te helpen. Maar er is alleen mijn vader. En een (ex)-scharrel. Die wil wel langskomen, maar niet om te klussen. Ik voel me nutteloos. Waarom kan ik het niet.’
‘Oke, Natasha. Kom nog even tot jezelf. Hier heb je nog een tissue. We gaan zo verder met analyse.’
‘De seks was overigens wel goed.’
‘Oke.’