zaterdag 18 december 2010

Een klein schaartje

Nog jaren na zijn dood bleef het in ons gezin een veel gebruikte grap: ''Wacht, ik heb hier een klein schaartje.'' Een uitdrukking die mijn vader iedere Sinterklaasavond serieus gebruikte, als weer iemand moeite had om een pakje open te krijgen, en die bij de rest van zijn gezin alleen maar de lachlust opwekte.
En gelachen werd er, die avonden. Om de surprises, de gedichten met steken onder water, de cadeaus die subtiele toespelingen bevatten op de onhebbelijkheden van de ander. En natuurlijk om het schaartje van mijn vader waarmee hij zelf met eindelos geduld zijn pakjes opende zonder het papier te beschadigen. Ooit maakte ik van stijfsel een lillende pudding in visvorm waarin iets voor mijn moeder verstopt zat. Het geluid van de hele avond werd opgenomen op de met Albert Heijn koopzegels bij elkaar gespaarde bandrecorder van de Premie van de Maand Club. Nog heel vaak hebben we die band afgedraaid en dubbel gelegen om het hysterische gelach van mijn moeder en het gegil van een ongetrouwde tante die tussen twee lachbuien door uitriep: ''Kijk uit, hij leeft nog!''
En nu? Onze ouders zijn dood. Het huis is verkocht, de erfenis verdeeld. De inboedel en karrevrachten herinneringen, schemerlampen, brieven, foto's en roestige steelpannen zijn afgevoerd naar kringloopwinkel, gemeentewerf en uiteenlopende liefhebbers. Maar in mijn oren klinkt nog het gierende gelach en drukke geroep en gepraat van alle ooms en tantes die 's avonds op verjaardagen in twee kringen de woonkamer vulden en die nu bijna allemaal dood zijn of zó oud en gebrekkig dat je bijna medelijden met ze zou krijgen dat ze nog in leven zijn.
Heb ik dat echt allemaal meegemaakt? Is al dat leven nu verstomd? En zo ja, wat was dan de zin ervan? Wat was het nut van al die verjaardagen, waarom vierden ze feest, wat viel er eigenlijk te lachen, welbeschouwd, nu bijna iedereen dood is?
En waarom moeten mijn zussen en ik eigenlijk nog steeds lachen als op een verjaardag één van ons als eerste zegt: ''Wil je soms een klein schaartje?''

8 opmerkingen:

  1. niet alleen zomaar en herinnering maar een diepere vraag en gedachte merkte ik omdat ik na lezing stil nadenkend voor me uit zat te staren.
    natuurlijk moet ik nu niet denken een antwoord te kunnen geven op: Wat was het nut? toch ben ik in mijn hoofd al en eindje gevorderd met een antwoord. dank je!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Graag gedaan, zeg ik zonder ironie. Ik heb ook een antwoord, maar afdoend zou ik het niet willen noemen. Bedankt voor je reactie. Dat je over mijn vraag nadenkt, treft me. Gelukkig probeer je hem niet voor mij te beantwoorden.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Zolang jij het nog zo kunt beschrijven Adriaan, is het er allemaal nog.
    Wéér een vraag erbij voor de laatste dagen van het jaar..;-)

    gr, Pasq.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Met Pasquali eens. Elk gezin heeft van die gevleugelde woorden of zinnen die nog een generatie meegaan.

    Ferrara

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ja, daarom hier nogmaals mijn reactie (staat al op wordpress):
    Mooi verwoord, en ozo herkenbaar. Bij ons was de kreet “papoei papoei” omdat pake ooit een gedicht voorlas (na de nodige berenburgjes) dat begon met “papier papier…”

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Mijn moeder vroeg ooit eens na een te uitgebreid etentje. "Wil iemand een stukje chocola."

    Ferrara

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ja, jeetje... Ook hier denkrimpels na het lezen. Dit stuk raakt, volgens mij, een ieder op eigen territorium en dát is knap schrijven!

    BeantwoordenVerwijderen